D KUS V WGATEN

Of: hoe is het met de laddercompetitie?
Door Henk Bruinsma

 



Op alle kaarten van Engeland is Ierland geografisch uitgeschakeld door er een blok over te plakken. De afbeelding hierboven is heilig vergeleken bij andere kaarten die ik onder ogen kreeg. Vaak zag ik dat heel Ierland, met uitzondering van Noord Ierland, gewoon niet bestond. Dit noemen we: het kunstje van het weglaten. Een kleinzielige uiting van een groot insulair minderwaardigheidscomplex. 
Deze verwerpelijke weglaat-methode wordt/werd wel vaker gebruikt. Ik geef u twee voorbeelden uit het tijdperk van de suikerzakjes.
Allereerst Grand Hotel “De Klanderij”, dat het alerte PvdA-smaldeel, met gevoel voor behoud van historisch erfgoed, voorgoed uit het stadsbeeld van Leeuwarden heeft weten te verwijderen.



Waarom staat er altijd ‘Grand  Hotel’ en nooit ‘Petit Hotel’? De aanhalingstekens bij “De Klanderij” beginnen, zoals het hoort, linksonder en eindigen rechtsboven. Op mijn computer kan ik dat helaas niet meer voor elkaar krijgen. Verhelderend is ook de toevoeging Holland achter Leeuwarden, omdat je anders in de verleiding zou kunnen komen om Leeuwarden Egypte te denken. Het Grand Hotel wilde zo prominent mogelijk op het zakje staan en daarom heeft de ontwerper/tekenaar alle belendende percelen uitgegumd. Een enkele boom mocht, voor het lommerrijke effect, blijven staan. De lantaarnpaal was kennelijk te moeilijk om weg te halen. De tekening op het zakje is een schoolvoorbeeld van het kunstje van het weglaten: zet jezelf zo voordelig mogelijk op de voorgrond en veeg de rest uit.
Het tweede voorbeeld is een suikerzakje van het Juliana ziekenhuis in Apeldoorn.



Op dit suikerzakje is zóveel weggelaten dat het lijkt alsof er een atoombom op Apeldoorn is gevallen. De zwartgeblakerde bomen (of wegwijzers?) versterken deze suggestie. Op een kindertekening komen er al gauw een wolkje en een zonnetje bij. Vrolijke vlinders fladderen door de lucht en narcissen knallen geel uiteen. Zo niet bij het Juliana ziekenhuis. Hier is overduidelijk veel te veel weggelaten. Dit plaatje nodigt niet uit om gezellig te worden opgenomen. 
Bij het schaken – ik geef toe, de aanloop is lang – is het raadzaam de kunst van het weglaten van tijd tot tijd toe te passen. Jawel, ik schrijf: de kunst. Wat in bovenstaande voorbeelden schrijnende kunstjes waren van waarheidsvervalsing en kijkersbedrog, is bij het schaken tot kunst verheven.

De kunst van het weglaten bij schaken is om zoveel mogelijk ruimte te scheppen. Op een bord met  64 velden staan in het begin 32 stukken opgesteld. Dat is natuurlijk veel te veel. Een beetje schaker mag graag wat opruimen. Daarbij moet je niet op de pionnen letten, dat is grutterswerk, nee het gaat erom de dikke stukken van het bord te werpen. Zelf mag ik graag mijn dame offeren (ergens tussen de 11e en 13e zet) omdat deze matrone op een hinderlijke wijze het zicht belemmert. Weg ermee. De dame moet met grote zekerheid worden geofferd. De tegenstander moet onder de indruk zijn van dit resolute gebaar en ogenblikkelijk beseffen: hier wordt geen vergissing gemaakt, dit is een regelrechte strakke aanval met desastreuze gevolgen. Mocht de tegenstander het offer weigeren, aarzel dan niet om meteen de volgende zet de dame weer in de aanbieding te doen. Knappe jongen die dan nog durft te weigeren. 

Allora, hoe gaat het met de ladder? Inmiddels zijn er alweer 10 ronden gespeeld. Leandro staat op een mooie 14e plaats. Dylan, Christian en Martijn hadden een leuke plek op de ladder veroverd, maar verloren dinsdagavond hun posities. Een nieuwe ster aan het firmament is Tijn van Batenburg. Die speelde in de 9e ronde tegen de voorzitter een prachtige partij. Een gedurfd kwaliteitsoffer, het niet slaan van een bedreigde toren, het vast blijven houden aan een strak plan, dat getuigde van grote klasse. Tijn won dan ook op overtuigende wijze. Helaas moest hij in de 10e ronde het onderspit delven tegen Rinze Feike Hettema.

Na 10 ronden staat Jan Boersma weer op de eerste plaats. De eerste 10 plaatsen worden opgeëist door bekende grote namen, maar kijk, Siem (natuurlijk ook een bekende grote naam, daar niet van) weet zich handig op de 11e plek te manoeuvreren.
Danny, Wessel (stopt al zijn tijd in het onderwijzen van schaakkundig minder bedeelden), Dolf, Eelke (zat al weken met zijn hoofd in Zuid-Amerika) en Joop (zit al 6 weken met Margriet ergens in Zuid-Afrika, terwijl ze toch een heel leuk huis en een prachtige tuin hebben in Oranjewoud) staan onderaan. Leo heeft één kneuterige overwinning op zijn naam staan (hij was de laatste maanden druk bezig met de afronding en overdraging van zijn werk en is nu, alleluja, pensionado. Op naar Argentinië en dansen maar), Jeppe en Jan zijn niet in topvorm (’t zat gewoon niet mee), Taeke scoort 33,3% (niet slecht), Derk heeft 1 uit 6 (zat structureel met zijn neus tussen de snaren van zijn contrabas), Marthijn scoorde 1 punt uit 5 (een langzame starter, maar let op!), Pieter is met 2 uit 6 ook geen spekkoper, Wolter 1 uit 5 (maar die heeft nu les van Wessel dus daar zal rap verandering in komen), Tijn doet het met 50% heel goed, Kees overtreft zichzelf met 2 uit 6 (ga zo door!), Jolle speelt onder zijn stand (te druk met het beklimmen van klimwanden en de Ardennen), Sytze is bezig met een comeback, Peter zal heel snel bij de top tien staan en de broertjes Torensma spelen een belangrijke rol in het middenkader. Alle spelers daarboven geplaatst komen de volgende keer aan de beurt. 

Om nog even op het zelfingenomen, langzaam in de Noordzee wegzinkende eiland terug te komen: mocht een cartograaf me vragen de kaart van Ierland te tekenen, dan zal ik met ultieme wellust heel Engeland uitstuffen.