EEN SERIEUZE ZAAK

Door Kees van Straten


Het zetten van een handtekening is een serieuze aangelegenheid. Zelfs in het digitale tijdperk is het af en toe noodzakelijk een handtekening te plaatsen. Met een handtekening zeg je feitelijk: met wat hier geschreven staat, ben ik het eens. Een handtekening is een zelfportret. In de loop van de jaren heb ik al heel wat handtekeningen van schrijvers verzameld. Mijn ultieme wens is nog eens een handtekening van Louis Couperus te kunnen bemachtigen. Helaas moeten door hem gesigneerde boeken minimaal € 1000 opbrengen en dat is een beetje boven mijn begroting. In zijn weelderige handtekening is de hele Couperus aanwezig.



Op antiqbook.nl werd laatst, voor het luttele bedrag van € 9, een gesigneerd boek van Karel van het Reve aangeboden. Het boek had ik al (De ondergang van het Avondland), maar een gesigneerd exemplaar nog niet. Nou, ik ben van een kouwe kermis thuisgekomen. Gesigneerd was het, maar zeker niet door de geleerde broer van Gerard.



Dit cryptische gekrabbel lijkt niet op de handtekening op de volgende foto:



Onlangs speelde Jan Timman tegen Migchiel. Toen de partij was afgelopen greep ik mijn kans om een handtekening van de ooit nummer twee van de schaakwereld te vragen. Timman was daar best toe bereid. Ik gaf hem mijn pen, bereidde me voor op een brede handtekening, maar het bleek niet meer dan een paraaf te zijn.



Eenzelfde ervaring had ik met Siep H. Postma. Regelmatig belde hij me op, de laatste jaren, want dan had hij kopij, of andere belangrijke zaken, om me te overhandigen. Nooit ging ik weg zonder een schaakboek van hem gekregen te hebben. Een van de laatste keren vroeg ik hem of hij wilde signeren. Dat wilde hij wel.



Het eenvoudige paraafje lijkt niet op de handtekening van Siep op de presentielijst van de jaarvergadering van 1971.



‘Het schaakfenomeen Robert Fischer’ is in het Duits vertaald door Ludwig Rellstab. Siep wist me er meteen bij te vertellen dat de grootvader van Ludwig de dichter was van ‘Leise fliehen meine Lieder’, dat beroemd werd omdat Schubert het getoonzet heeft. Rellstab heeft wel meer teksten aangeleverd: de eerste zeven liederen van de laatste liederencyclus van Schubert, ‘Zwanenzang’, zijn ook van hem.
Terug naar de handtekeningen. Bij het ouder worden verschrompelt er veel. Ook de handtekening. Zo niet bij Hans Bouwmeester. Dank zij bemiddeling van Siep kon ik ook het allerlaatste exemplaar van ‘Leven met het Schaakspel’ van Hans Bouwmeester bemachtigen. Natuurlijk vroeg ik om een handtekening. Met een breed gebaar signeerde hij. Trots liet hij me zijn handtekening zien, onder de woorden: “Kijk, een leesbare handtekening. Dat zie je wel eens anders tegenwoordig”.