GEMENGDE BERICHTEN, MET DRIE KOPERKLEURIGE NIETJES

Door Wietze J. Klasma (vooralsnog in Wieuwerd)

Tot mijn vreugde zie ik dat Henk Bruinsma zich over de verslaggeving van de laddercompetitie heeft ontfermd. Bruinsma’s betoog over de interpretatie van de stand in de laddercompetitie is mij niet gans duidelijk, noch zijn uitleg over de interacties tussen Wa, SP en de interferentie met Punten, maar toch hoop ik dat hij zijn verslaggeving tot de play-off ’s, met oog voor het ‘intermenselijke detail’ voort zal zetten. Een wetenschappelijke blik op de ladder verruimt de geest en wekt de schaaklust op om energiek verder te  gaan met het ladderen. Nu heb ik eindelijk alle tijd en rust om me in het Philidor-verleden te verdiepen. Uit mijn Philidor-kist heb ik – blinde greep - een Philidorforum van januari 1984 gepakt.
De vader van onze Ere-secretaris, Leen Scholl, is dan voorzitter, Dik Kruithof wedstrijdleider en Hette van Popta bekommert zich om de (sub)top. Om die verleden tijd gaat het.

Onvermijdelijk in de jaren 1947-1985 waren in schoolkranten en clubbladen de rubrieken ‘Weet u nog wel’, ‘Uit de oude doos’, ‘Wij hebben gehoord’ en ‘Varia’. In het Philidorforum heet deze rubriek ´Gemengde Berichten´. Wat mij betreft had dat ‘gemengd’ wel weggelaten mogen worden. Een verzameling berichten is altijd gemengd. Gemengd zwemmen, gemengde gevoelens en gemengde sla, da’s andere koek. Trouwens, zo gemengd waren de meeste berichten nu ook weer niet. Het ging de ene keer over schaken en schakers, de andere keer over schakers en schaken, en alle andere keren over schaken en schakers.
Een bloemlezing uit het januarinummer:

• Ir. R.A. Visser promoveerde tot doctor in de ‘wiskunde en natuurwetenschappen’ met de dissertatie ‘Christal growth kinetics of alpha-lactose hydrate’. Sinds die tijd zijn de academische titels dr.ir. onlosmakelijk met zijn naam verbonden en staan ze al vele malen gegraveerd op de kampioensbeker van het overdag-schaken. Rink is een trouwe bezoeker van de woensdagmiddag. Verleden week vierde hij zijn 87e verjaardag. Vanaf deze plek wens ik hem nog minstens 13 goede en gezonde jaren toe!
• De heer F. J. Schootstra heeft een zware knie-operatie ondergaan.
• In het stadhuis van Bolsward is de Gysbert Japicxprijs uitgereikt aan clublid Sjoerd van der Schaaf. Hij schreef o.a. ‘De skiednis fan de Fryske Beweging’ en ‘De Bijekening’. Van der Schaaf was ook ooit journalist bij het Friesch Dagblad, net zoals Sytze Faber (tevens hoofdredacteur) en momenteel Wiebe Fraanje. In 2006 overleed Sjoerd Thomas van der Schaaf op honderdjarige leeftijd.  
• Een ander gemengd bericht. En nu ga ik letterlijk citeren: ‘Begin november j.l. kreeg het Philidor-bestuur bericht van de KNSB, dat onze eerste tientalspeler E. Scholl benoemd was tot “nationaal schaakmeester”. Eddie vindt deze argumentatie (welke argumentatie? W.K.) erg vreemd, omdat hij de laatste jaren nauwelijks actief is geweest op schaakgebied en alleen nog maar voor Philidor speelde. Hij vraagt zich ook af, welke waarde aan deze titel moet worden toegekend, mede gezien de enorme titelinflatie in de huidige schaakwereld’. Ik begrijp dat het weer hoog tijd is om nogmaals met Paul van der Sterren contact op te nemen.
• De ‘Philidoristen’ (zelf prefereer ik Philidorianen) hebben met ‘grote spijt en weemoed in het hart’ afscheid genomen van Jelmer van der Schaaf (hé, nog een Van de Schaaf. Familie?), ‘groepsleider van de veteranengroep’. Het zal u niet ontgaan zijn dat ik in het Friese schaakcircuit word weggeschoven als taalkundig muggenzifter en eclectisch woordenzeiker, maar u zult moeten toegeven dat ‘weemoed in het hart’’ wenkbrauwen omhoog doet gaan. Is er dan ook een ‘weemoed in de lever’, een ‘weemoed in de nieren’ en een ‘weemoed in de twaalfvingerige darm’? ‘Met weemoed in de alvleesklier hebben we afscheid moeten nemen van ons immer hartelijke lid Jan Goedhart, die als leverancier van belongen-organisaties het gemeentebestuur van Darmstadt van milde adviezen zal gaan voorzien’.

Doorborduren over die ‘groepsleider van de veteranengroep’ zal ik niet, maar het klinkt wel vreselijk (strijdlustig). Frits Thors: “Luistert allen naar den oproep van den groepsleider van den veteranengroep en geeft gehoor aan zijn wijze raadgevingen”. Luistert allen en gehoorzaamt, jaja, nooit van mijn leven. Hoewel, mij is verteld - ik was helaas verhinderd om er getuige van te zijn omdat mijn dierbare suikertante op sterven lag en ik daar graag getuige van wou zijn - dat de laatstgehouden Algemene Ledenvergadering van Philidor een kringgesprek was. Een kringgesprek! Hebben nu werkelijk alle leden slaafs, als veteranen luisterend naar den bevelen van den groepsleider, gevolg gegeven aan het jaren zestig-achtige vernieuwings-spasme van het bestuur om te vergaderen, zittend in een kring? Heeft men niet ogenblikkelijk geëist dat, zoals al eeuwenlang de gewoonte is, het bestuur áchter de tafels hoort te zitten en de leden op gepaste afstand daarvóór?

Albert van der Wal is, na 25 jaar, weer terug bij Philidor. Zijn werk vereiste dat hij destijds Leeuwarden moest verlaten. Albert heeft alles op alles gezet om te bewijzen dat Philidor de oudste club van Nederland is. Naast deze dagtaak was hij prominent redacteur van het onvolprezen jubileumboek, dat uitgegeven is ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van onze club. Hij beschreef daarin o.a. ook het leven van vriend en clubgenoot Jan van Vliet. Een volgende keer aandacht voor Jan Cornelis, de onrustige, ongrijpbare, in een rode Hudson voortscheurende, maar gewaardeerde organisator/bestuurder van Philidor.

• Siep H. Postma heeft twee boeken het licht doen zien: 1. Paul Keres: Ausgewählte Partien 1958-1975, N.V. Uitgeverij Smit van 1876, Hengelo en 2. De schaakavonturen van Buikje. Uitg. Van Spijk BV, Venlo, 1983.

Bijna 4 A-viertjes lang wordt een voor de Duitse televisie gespeelde schaakwedstrijd tussen IGM Robert Hübner en wereldkampioen Anatoli Karpov geanalyseerd. Dat duurt mij veel te lang. Een schaakpartij moet na 22 zetten beslist zijn, daarna kun je namelijk bier en bitterballen laten aanrukken. Bier en jenever, dat ruikt naar onze bioloog des Vaderlands. Leuk boek van Midas Dekkers, over de teloorgang van de bruine kroegen (Volledige vergunning). Vol met rokerige verhalen en jenever-anekdoten, zoals die van de barkeeper die tegen een flink aangeschoten klant zei: “Jan, zou je nu niet eerst maar een glas water drinken”? Waarop Jan antwoordde: “Water? Alleen de lucht al!”. Laat ik volstaan met te zeggen dat het remise werd.

De partij tussen M. Bosboom (wit) en Eddie Scholl (niet wit) is van beduidend kortere duur en die strijd wil ik desnoods wel voor het nageslacht overtikken. Het summiere commentaar is van ene Aa (Wie schreef onder het pseudoniem die Aa-tjes? Siep Postma? Hoewel, die was toch echt niet van de Blauwe Knoop).

1.e4 e5 2. f4 exf4 3.Le2 d5 4.exd5 Pf6 5.Pf3 Pxd5 Een voor het bord gevonden manoeuvre, waarmee Eddy (! Nee, dan is het commentaar niet van Siep; die weet wel beter) de van Petrov afkomstige Tartakower-variant m.i. zonder omwegen weerlegt. Na de partij Tartakower – Capablanca, New York 1924, was er trouwens al niet veel meer van vernomen. Capa fleste (nu ga ik weer twijfelen. ‘Flessen’ past in het vocabulaire van Siep) toen zijn tegenstander als volgt: 5.c4 c6 6.d4 Lb4+ 7.Kf1 cd5 8.Lf4 dc4 9.Lb8 (hij dacht dat Capa een stuk had laten instaan) Pd5! Met overwegend, zo niet gewonnen spel. Zoals Bosboom het nu speelt komt hij er niet meer aan te pas tegen een op topniveau spelende Scholl.
6.c4 Pe7 7.d4 Pg6 8.Pc3 Ld6 9.0-0 0-0 10.Pe4 Le7 11.Da4 In combinatie met de 14e zet een droef beeld van wits hulpeloosheid. Hij heeft de druk op pion f4 opgegeven en heeft ook verder geen schijn van aanval of initiatief.
11…. Pd7 12.b4 Pf6 13.Pc3 Lf5 14.Td1 Pe4 15.Lb2 Te8 16.Pe5 Lh4 17.Pxe4 Lxe4 18.Db3 Pxe5 19.dxe5 De7! 20.a3 f6 21.c5+ Kh8 22.Dh3 fxe5 23.g3 fxg3 24.hxg3 Dg5! 25.Lc1 Dxg3 26.Dxg3 Lxg3 27.Td7 Lc6 28.Txe7 e4 29.Tf7 Le5 30.Tb1 Ld4+ 31.Kh2 Tf8 32.Txf8 Txf8 33.b5 Ld5 34.Kg3 Lf2+ 35.Kh3 Le6+ 36.Kg2 Lxc5 37.Lh5 Tf2+ 38.Kg3 e3 39.Lxe3 Lxe3 40.Te1 Tb2 41.Txe3 Tb3 42.etc.

Het laatste verslag, op blz. 20, is van F.W.B. Dat moet meneer Brouwer zijn, de gymnastiekmeester, over wie de meest smakelijke anekdotes de ronde doen. Misschien ook aandacht voor hem in een volgende terugblik.
Een laatste gemengd bericht: het januarinummer 1984 van Philidorforum werd netjes bij elkaar gehouden door 3 koperkleurige nietjes.