door Eelke Heidinga
De wedstrijd in de zesde ronde tegen Unitas 3 begon zoals een goede wedstrijd van het tweede team hoort te beginnen: op de vrijdagavond ervoor. Het tweede team was te gast bij Egbert in Dokkum, waar duchtig werd getraind op openingen, eindspelen en vooral het edele snelschaak. We hadden echter eerst een ander probleem op te lossen: er was een invaller nodig. Captain Marcel had nog niemand kunnen vinden, en, wij zullen hun namen met de mantel der liefde bedekken, een aantal door Marcel benaderde mensen had geen zin! Hoe is het mogelijk! Teamwedstrijden zijn toch het hoogtepunt in het verenigingsleven?
Hartverwarmend was het telefoontje met Jouwert Turkstra. Op de vraag of hij wilde invallen, antwoordde hij: "ik zal gauw in de agenda kijken, ik hoop dat ik kan!" Dit is de spirit die een team vleugels kan geven!
De wedstrijd werd gespeeld in het denksportcentrum in Groningen, waar tegelijkertijd 4 wedstrijden gespeeld werden. Een uiterst merkwaardig klasseverschil bleek hier: de wedstrijd Unitas 1 - Philidor 1 en de wedstrijd van Unitas 2 kregen alle ruimte, terwijl de wedstrijd Unitas 3 - Philidor 2 als haringen in een ton werd gepropt. Lopen langs de borden was niet mogelijk. Alleen via een zijwaartse schuifelgang konden bord 1, 2, 5 en 6 worden bereikt; er kon maximaal één persoon tegelijk bij die borden kijken. Slechte organisatie bij Unitas.
Voor de wedstrijd werd nog een laatste teambespreking gehouden. Er werd afgesproken dat Hette het hele team op bier zou trakteren als hij door de vlag zou gaan. De viltjes zouden als Hette nog 5 minuten had als waarschuwing reeds klaargelegd worden.
De wedstrijd ging hoopvol van start. Marcel schitterde weer eens. Met enkele pionoffers lokte hij de witte koning uit de stelling naar g4. Terwijl Marcel over zijn volgende zet nadacht, ving Oene een conversatie op tussen Bosveld, de tegenstander van Marcel, en een teamgenoot. Bosveld zei: "zwart heeft hooguit eeuwig schaak, en als hij meer probeert win ik het". Toen speelde Marcel Dg2! Pats! Afgelopen! Bosveld dacht daarop drie kwartier na, maar moest het hoofdje al heel snel in de schoot leggen. De zet Dg2 van Marcel roept associaties op met de partij van Petrosjan tegen Pachman, waar de koning middels een dameoffer uit de zwarte stelling gelokt wordt, waarna wit met Lg7 alle terugwegen afsluit.
(Petrosjan-Pachman, Bled 1961, zie onderstaand diagram)
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
| 8 |
 |  |  |  |  | | | |
8 |
| 7 |
|  | | |  | |  | |
7 |
| 6 |
| | | | | | | |
6 |
| 5 |
 |  | | | | |  | |
5 |
| 4 |
| |  | |  | | | |
4 |
| 3 |
|  | | | | |  | |
3 |
| 2 |
| | | | | |  | |
2 |
| 1 |
 | | | | | |  | |
1 |
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
|
Henk Bosveld - Marcel Vermaat
1. c2-c4 c7-c5 2. g2-g3 Pb8-c6 3. Lf1-g2 g7-g6 4. Pb1-c3 Lf8-g7 5. e2-e4 d7-d6 6. Pg1-e2 e7-e5 7. d2-d3 f7-f5 8. Lc1-e3 Pg8-f6 9. Dd1-d2 Pc6-d4 10. 0-0 Lc8-e6 ?! 11. e4xf5 g6xf5 12. Lg2xb7 Ta8-b8 13. Lb7-g2 f5-f4 ?! 14. Le3xd4 c5xd4 15. Pc3-e4 Pf6xe4 16. Lg2xe4 Le6-h3 17. Le4-c6+ Ke8-f8 18. Lc6-g2? Lh3xg2 19. Kg1xg2 Dd8-b6 20. b2-b3 f4-f3+ 21. Kg2xf3 Db6-b7+ 22. Kf3-g4 Db7-g2!
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
| 8 |
| | | | | | | |
8 |
| 7 |
| | | | | |  | |
7 |
| 6 |
| | | | | | | |
6 |
| 5 |
| | | | | | | |
5 |
| 4 |
| | | | | |  | |
4 |
| 3 |
| | | | | | | |
3 |
| 2 |
| | |  | | | | |
2 |
| 1 |
| | | | | | | |
1 |
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
|
23. Pe2-f4 (23 f4 h5 24 Kf5 Te8 en snel mat dmv Db7 en Df7)
23.......h7-h5 24. Pf4xh5 Th8xh5! 25. Kg4xh5 Dg2-h3+ 26. Kh5-g6 Tb8-b6 27. Dd2-a5 Dh3-g4+ 28. Kg6-h7 Dg4-h5 mat.
Jouwert was als inspirator op het achtste bord geplaatst, zodat hij het hele team kon begeestigen. Hij wist dit op waarde te schatten door het spelen van de Philidor-verdediging. De partij ging helaas nipt verloren. Ikzelf ging voort in een onwaarschijnlijke reeks gelukspartijen. Ik stond eerst gedrukt, toen slecht, toen een pion achter en toen waarschijnlijk verloren. Na 3 uur en drie kwartier spelen waren er 20 zetten gedaan. Na 3 uur en 59½ minuten spelen waren er 30 zetten gedaan. Na 4 uur spelen waren er 43 zetten gedaan.
Het stellingsbeeld was drastisch gewijzigd: ik stond een kwaliteit en een pion voor. Mijn tegenstander zette de klok stil, gaf me een hand, trok zijn jas aan en ging naar huis. Hij vertrok geen spier, maar in zijn ogen zag ik een onpeilbaar leed.
Wit: J.F. Tjadens
Zwart: Eelke Heidinga
1.d2-d4 Pg8-f6 2.Lc1-g5 g7-g6 3.e2-e3 Lf8-g7 4.Lf1-d3 d7-d6 5.Pb1-d2 Pb8-d7 6.f2-f4 c7-c6 7.Pg1-f3 O-O 8.Dd1-e2 Dd8-c7 9.O-O b7-b5 10.c2-c3 a7-a6 11.e3-e4 Pd7-b6 12.h2-h3 c6-c5 13.De2-f2 Lc8-b7 14.Df2-h4 c5xd4 15.c3xd4 Dc7-d7 16.Lg5-h6 Pb6-c4 17.Ld3xc4 b5xc4 18.e4-e5 Pf6-d5 19.Pd2xc4 f7-f6 20.Lh6xg7 Kg8xg7 21.Tf1-e1 Ta8-c8 22.b2-b3 d6xe5 23.f4xe5 Dd7-f5 24.e5xf6 Tf8xf6 25.Te1-e5 Df5-c2 26.Ta1-e1 h7-h6 27.Te1-e2 Dc2-c1 28.Dh4-e1 Dc1xe1 29.Te2xe1 Tc8-c7 30.Pf3-d2 Tf6-f7 31.Pd2-e4 Pd5-f4
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
| 8 |
| | | | | | | |
8 |
| 7 |
| | | | | | | |
7 |
| 6 |
| | | | | | | |
6 |
| 5 |
| | | | | | | |
5 |
| 4 |
| | | | | | | |
4 |
| 3 |
| | | | | | | |
3 |
| 2 |
| | | | | | | |
2 |
| 1 |
| | | | | | | |
1 |
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
|
De oplettende lezer heeft kunnen zien hoe het met zwart van kwaad tot erger ging. Wit heeft ergens iets gemist, hoewel ik nog niet zie waar. Zwart heeft zich redelijk losgewerkt, en in opperste tijdnood maakt wit de beslissende fout door een kwaliteit weg te geven.
32.Te1-d1 Pf4-e2 33.Kg1-h2 Lb7xe4 34.Te5xe4 Pe2-c3 35.Te4-e1 Pc3xd1 36.Te1xd1 Tf7-f2 37.a2-a3 Tc7-c6 38.Kh2-g3 Tf2-a2 39.Td1-d3 Tc6-e6 40.d4-d5 Te6-e2 41.Pc4-e3 Ta2xa3 42.Kg3-f3 Te2-b2 43.Pe3-c4 Tb2xb3 0-1
Alle conversatie die tot nu toe is gevoerd tussen de heer Tjadens en mijzelf vond geheel plaats op 8 februari 1999 tussen 13.05 uur en 16.30 uur en wordt hieronder letterlijk weergegeven.
E: "Eelke Heidinga"
T: "J.F. Tjadens"
E: "Prettige partij"
T: "Prettige partij"
E: "Wilt u iets drinken?"
T: "Nee, dank u."
E: "Ik bied remise aan."
Merk op dat hij in het geheel niet reageerde op mijn remise-aanbod, gedaan op zet 18. Johan van Mil schrijft in Schaaknieuws dat dat in "hogere schaakkringen" gebruikelijk is; ik vind de derde klasse KNSB absoluut geen hogere schaakkring. Hetgeen zeker blijkt uit het niveau van de partijen en in het bijzonder uit het niveau van mijn partijen.
Nog steeds denk ik met groot plezier terug aan de vorige wedstrijd tegen Amersfoort. Bij een stand 2½-2½ gaven de tegenstanders van Egbert en mij tegelijk op, zodat de wedstrijd plotseling binnen was. Ook tegen Unitas kwamen de punten vlak achter elkaar. Weliswaar was Egbert een kwal achtergeraakt, maar won vervolgens een paard terug, aldus een kleine kwaliteit voor komend. De partij bleef nog geruime tijd onduidelijk, maar toen de Unitasser er nog een toren bij in schoot was het gebeurd.
Wit: Egbert Wind
Zwart: F. Vermeulen
1.e2-e4 Pb8-c6 2.d2-d4 d7-d5 3.e4-e5 Lc8-f5 4.g2-g4 Lf5-g6 5.h2-h4 h7-h5 6.g4-g5 Dd8-d7 7.Lf1-d3 Lg6xd3 8.Dd1xd3 Dd7-g4 9.Pg1-e2 0-0-0 10. Lc1-e3 Pc6-b4 11.Dd3-b3 Dg4-e4
Met Pg3 kan wit hier de kwaliteit nog redden.
12.Db3xb4 De4xh1 13.Ke1-d2 Kc8-b8 14.e5-e6
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
| 8 |
| | | | | |  | |
8 |
| 7 |
| | | | | | | |
7 |
| 6 |
| | | | | | | |
6 |
| 5 |
| | | | | | | |
5 |
| 4 |
| | | | | | | |
4 |
| 3 |
| | | | | | | |
3 |
| 2 |
| | | | | | | |
2 |
| 1 |
| | | | | | | |
1 |
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
|
Ja, als zwart geen e6 speelt doet wit het. Overigens is het mij onduidelijk waarom deze pion een tijdje op e6 blijft staan. exf7 wint immers het paard; ik neem aan dat wit dat graag wil en zwart het wil vermijden!
14...Dh1xh4 15.Db4-a5 Dh4-g4 16.e6xf7 e7-e5 17.f7xg8D Th8xg8 18.Pb1-c3 b7-b6 19.Da5-a6 Lf8-b4 20.a2-a4 Dg4-c8 21.Da6xc8 Kb8xc8 22.Kd2-c1 c7-c5 23.Pc3-a2 Lb4-e1 24.c2-c3 e5xd4 25.c3xd4 Tg8-f8 26.f2-f4 Td8-e8 27.Kc1-d1 Te8xe3 28.Kd1xe1 Tf8xf4 29.Ke1-d2 c5xd4
Zwart had hier zeker T4f3 moeten proberen. twee paarden achter is teveel van het goede.
30.Pe2xf4 Te3-g3 31.g5-g6 h5-h4 32.Ta1-h1 Tg3-g4 33.Pf4xd5 Tg4-g2 34.Kd2-d3 Tg2xb2 35.Pa2-b4 h4-h3 36.Pb4-c2 b6-b5 37.a4xb5 Tb2xb5 38.Kd3xd4 Tb5-b3 39.Pc2-e3 Kc8-d7 40.Th1xh3 Kd7-e6 41.Th3-h7 Tb3-b7 42.Kd4-e4 a7-a5 43.Pe3-f5 1-0
De stand was daarmee 3-1 voor Philidor. Winst in de wedstrijd was echter nog niet geheel zeker. Hette stond een dame achter tegen loper en toren, Kees een kwaliteit achter tegen twee pionnen, Jan een toreneindspel met twee pionnen voor maar met lastige patwendingen en bij Oene kon het alle kanten op. Wij (de helft van het team dat al uit was) verboden Oene om remise aan te nemen. Op dat moment een goede beslissing; later zouden we daar nog spijt van krijgen en erg veel honger.
Inmiddels was het wonder bij Hette eigenlijk al geschied. Hij had de 40 zetten gehaald! Een zucht ging door het team. Daar was de oude Popta weer! Het was dan ook niet meer dan terecht dat er een stelling ontstond (zoals gezegd: dame tegen toren en loper en wederzijds een rits pionnen) die op miraculeuze wijze niet te winnen was voor de damepartij. Remise! Al gauw stonden er 7 flesjes bier op Hette's tafel.
Vervolgens het bijna-drama bij Jan, onze kopman. Met zijn patentopening Pc3 speelde hij weer degelijk en sterk. Wikkelde af naar een toreneindspel dat dankzij allerlei losse pionnen aan de Unitas-kant veel beter voor Jan stond. In het verre eindspel kwam er een kink in de kabel. Marcel, die het bord van Jan had weten te bereiken, meldde dat de partij remise zou worden wegens pat. Grote commotie. Helaas konden we niet bij het bord komen want er stond al iemand te kijken. Akelige Unitassers met hun haring-in-de-ton-opstelling. Toen kwam het bericht door dat Jan gewonnen had. Bij de analyse bleek dat het inderdaad geforceerd remise had kunnen worden......
Wit: Jan Boersma
Zwart: H. Westerman
1.Pb1-c3 d7-d5 2.e2-e4 e7-e6 3.d2-d4 Lf8-b4 4.Pg1-e2 d5xe4 5.a2-a3 Lb4-e7 6.Pc3xe4 Pg8-f6 7.Pe2-g3 Pb8-c6 8.c2-c3 e6-e5 9.Pe4xf6 Le7xf6 10.d4-d5 Pc6-e7 11.Lf1-c4 Pe7-f5 12.Dd1-f3 Pf5xg3 13.h2xg3 Dd8-d6 14.Lc1-e3 Lc8-d7 15.g3-g4 a7-a6 16.g4-g5 Lf6-e7 17.Lc4-d3 g7-g6 18.c3-c4 c7-c5 19.d5xc6ep Ld7xc6 20.Ld3-e4 f7-f5 21.g5xf6ep Dd6xf6 22.Df3xf6 Le7xf6 23.Le4xc6 b7xc6
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
| 8 |
| | | |  | | | |
8 |
| 7 |
| | | | | | | |
7 |
| 6 |
| | | | | | | |
6 |
| 5 |
| | | | | | | |
5 |
| 4 |
| | | | | | | |
4 |
| 3 |
| | | | | | | |
3 |
| 2 |
| | | | | | | |
2 |
| 1 |
| | | | | | | |
1 |
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
|
Jan blijkt een kenner van de groepjestheorie. Pionnen die elkaar kunnen dekken, vormen een groepje. Zo heeft wit twee groepjes en zwart vier. De partij met de minste groepjes staat meestal beter, omdat hij zijn pionnen beter beschermen kan. Zo ook hier: zwart kan al zijn losse pionnen niet verdedigen.
24. 0-0-0 Ta8-d8 25.Td1xd8 Ke8xd8 26.Le3-b6 Kd8-e7 27.Th1-h3 Ke7-e6 28.Lb6-c5 Lf6-e7 29.Lc5xe7 Ke6xe7 30.Th3-b3 Th8-f8 31.f2-f3 Tf8-f4 32.Tb3-b7 Ke7-d6 33.Tb7xh7 Tf4xc4 34.Kc1-d2 Tc4-d4 35.Kd2-c3 Td4-f4 36.Th7-g7 Tf4-f6 37.Tg7-a7 e5-e4 38.f3xe4 Tf6-f2 39.Ta7xa6 Tf2xg2 40.b2-b4 Kd6-c7 41.Kc3-d4 g6-g5 42.Ta6-a7 Kc7-b6 43.Ta7-g7 g5-g4 44.a3-a4 g4-g3 45.a4-a5 Kb6-a6 46.Tg7-g6 Ka6-b5 47.Kd4-c3 Tg2-e2 48.Tg6-g5 Kb5-a6 49.Tg5xg3 Te2xe4 50.Tg3-g7 Te4-h4 51.Tg7-c7 Th4-h6 52.Kc3-c4 Th6-h4 53.Kc4-c5 Th4-h5 54.Kc5xc6 Th5-h6 55.Kc6-c5 Th6-h5 56.Kc5-c4 Th5-h4 57.Kc4-c5?
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
| 8 |
| | | | | | | |
8 |
| 7 |
| | | | | | | |
7 |
| 6 |
| | | | | | | |
6 |
| 5 |
| | | | | | | |
5 |
| 4 |
| | | | | | | |
4 |
| 3 |
| | | | | | | |
3 |
| 2 |
| | | | | | | |
2 |
| 1 |
| | | | | | | |
1 |
| |
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
|
|
Hier is de patval! Met Tc4! kan zwart nu remise forceren. Hij wint de b-pion of het is pat.
57...Th4-h5? 58.Kc5-d6 Th5-h6 59.Kd6-e5 Th6-h4 60.Tc7-c6 Ka6-a7 61.Tc6-b6 Th4-c4 62.Ke5-d5 Tc4-c1 63.Tb6-h6 1-0
De wedstrijd was binnen. Kees maakte van deze gelegenheid gebruik remise aan te bieden. Hij stond lange tijd beter, zo niet gewonnen, maar kon het niet doorzetten. Het bleek dat hij de avond ervoor uit Tunesië was komen vliegen, en zijn ziel was niet in dezelfde vaart meegereisd dus die was er nog niet. Daarom toonde Kees niet de bezieling die hem anders zo kenmerkt.
De stand was 5-2 voor Philidor, de wedstrijd gewonnen, de partij van Oene nog bezig. Schiet op! Honger! Het is toch remise! Maar nu ontplooide zich een surrealistisch schouwspel. Over en weer boden Oene en zijn tegenstander, de veteraan Wout Knol, om de paar zetten remise aan, en weer en over weigerden zijn tegenstander, de veteraan Wout Knol, en Oene vervolgens blijmoedig. De notatiebiljetjes raakten bezaaid met = - tekentjes. Vele tientallen zetten ging dit zo door, totdat Oene rond de honderdste zet uiteindelijk bezweek onder de strenge blikken van zijn teamgenoten en het gezang dat zij zo nu en dan op de gang aanhieven. Niet hinderlijk maar signalerend. Het lied was: "Wat heb ik nou aan algebra", ooit gezongen door die andere Knol, Loekie. De tweede regel luidt: "nu ik voor de keuze sta". En staan wij niet allen geregeld voor de keuze?
De reis werd voortgezet naar een puike pizzeria. Een echte Italiaan, waar de tafeltjes even dicht bij elkaar stonden als in het denksportcentrum. De eigenaar wist waar wij behoefte aan hadden: Bier. De weidse verten in de donkere ogen van de klassieke Italiaanse vrouwen die bedienden vervulden ons met verlangen en weemoed. Toen kwam er een heus Italiaans orkestje binnen. Wat een sfeer! De vlam sloeg geheel in de pan; una granda fiesta! De aanwezigen dansten stijf gearmd door het etablissement, spontaan en driestemmig meezingend.
Het is nog heel erg laat geworden in Groningen.
Unitas 3 - Philidor 2
1. H. Westerman - Jan Boersma 0 - 1
2. H. Bosveld - Marcel Vermaat 0 - 1
3. W. Knol - Oene Schriemer ½ - ½
4. J. Tjadens - Eelke Heidinga 0 - 1
5. F. Vermeulen - Egbert Wind 0 - 1
6. M. Hoffer - Kees Voorberg ½ - ½
7. W. Yakinsyah - Hette van Popta ½ - ½
8. B. Drolenga - Jouwert Turkstra 1 - 0
2½ - 5½
Zowel Egbert als ik staan nu op 5 uit 6. Jan Boersma aan bord 1 doet het ratingtechnisch echter nog beter: met 3½ uit 5 de hoogste TPR. Marcel speelt naar mijn smaak de attractiefste potjes, hij staat op 4 uit 6. Oene valt na een sterke start iets terug: 3½ uit 6. William, Kees en Hette scoren rond de 50%. Kortom: het hele tweede team doet het uitstekend, en dat blijkt ook wel uit de stand in de derde klasse A: een tweede plaats op één matchpunt achter Dr. M. Euwe, maar ook slechts één matschpunt voor op Amersfoort en Lasker. Euwe is de sterkste en zal ook wel kampioen worden, maar een misstap is gauw gemaakt, zie ook de laatste ronde vorig jaar toen we kansloos leken maar door een aantal onwaarschijnlijke uitslagen konden promoveren bij winst. Het werd toen echter 4-4. We gaan weer een spannende finish tegemoet.
Eelke Heidinga