de zesde ronde van de ladder, door Kees van Straten
Wie Nederlands kampioen schaken was in 1970, dat kan ik me nog wel vaag herinneren. Maar wie het was in 1913? Bij de quiz Twee voor Twaalf werd dat een paar weken geleden gevraagd. Het antwoord moest zijn: Johannes Fredericus Samuel Esser. Nog nooit had ik van die man gehoord.
Over Eddie gesproken: die was wel heel snel klaar met zijn tegenstander. Al na een kwartier gaf Jacques een stuk weg en op.
Niet veel later schonk Derk Wolter een loper. Onder dankzegging aanvaard.
Johannes Fredericus Samuel Esser had geneeskunde gestudeerd. Als huisarts begon hij zich na korte tijd te vervelen. Toen herinnerde hij zich de uitspraak van een oud-docent dat ‘artsen zonder idealen en zonder fantasie behoren tot de geestelijke platvoeters’ en dus ging hij wat anders doen: algemene chirurgie met als specialisatie maxillo-faciale chirurgie.
Er werd ook geschaakt voor de beker. Eelke gooide een mislukte leeuw op het bord, zijn koningsvleugel was verlamd en Amir ging er met de huid van door.
Hij ging meer doen. Johannes Fredericus Samuel Esser was ook zakenman.
Het verhaal wordt wat eentonig, want ook Jeppe gaf een stuk weg (toren). Toen ik de foto nam, zei hij iets over nopiksjers. De pointe ontging me, maar de omgeving moest lachen, dus het zal wel grappig zijn geweest. Ik zal hem nog eens vragen.
Johannes Fredericus Samuel Esser was paardenfokker.
Osman was oneven, maar Erik ontfermde zich over hem en ze speelden in de ontvangsthal een aantal vluggertjes.
Johannes Fredericus Samuel Esser was beursspeculant.
Wietze kwam ook even langs. Zoals altijd was hij eerst naar een film geweest. Was het wat, Wietze? Nee, het was een wegwerpfilm.
Johannes Fredericus Samuel Esser was kunstverzamelaar.
Het fototoestel werd me uit de handen gerukt, omdat mijn gelaatsmasker nodig moest worden vastgelegd. Dat trekt gelijk suspect publiek.
Wiebe kwam aardig uit de opening, maar door accuraat spel veroverde Frederik een paard en zonder franje verloor onze historische detectiveschrijver.
Johannes Fredericus Samuel Esser was tandarts.
Leo won van mij in een Boedapester (die hij nijver had voorbereid). Ik dacht een goede zet te hebben gedaan (pion slaan omdat die niet geslagen kon worden door een penning), maar Leo plaatste een verbluffend snel gevonden tegenzet en stante pede zag mijn stelling er uit als Emmenthaler kaas.
Johannes Fredericus Samuel Esser was scheepsarts.
Het was inmiddels al vrij laat op de avond geworden. Laat ik duidelijker zijn: het was na tienen, de bar was dicht en de bitterballen bleven in de vrieskist. Dan vind ik het al gauw laat en hoog tijd om naar huis te gaan. Van de overige partijen heb ik slechts indrukken meegekregen.
Johannes Fredericus Samuel Esser was kasteelheer.
Harmen had een aardige beginstelling, maar Dolf zette druk op de ketel en Harmen stond, zoals hijzelf zei ‘slecht’. Dan kijk ik op de site en dan wordt het remise! Rare jongens, wedstrijdleiders.
Johannes Fredericus Samuel Esser was hotel-eigenaar.
Rein won een pion in de opening en die ging hij met hand en tand verdedigen. Sipke zou er een zware dobber aan krijgen. Dat had ie. Rein won.
Johannes Fredericus Samuel Esser was casino-eigenaar.
Oene, hoe gaat het met jou? Tja, een moeilijke stelling, mompelde hij achter zijn zwarte masker. Jan (Boersma) is natuurlijk ook niet zo maar van het bord geveegd. Oene verbleekte uiteindelijk achter zijn Zorro-verpakking en verloor. Hij is in ieder geval wel een heel goeie Corona-opzichter.
En dan was Johannes Fredericus Samuel Esser ook nog schaker. Als studentje lukte het hem zelfs om Lasker naar zijn studentenclub in Leiden te halen.
Jan (Hania) en Auke zaten zo in hun spel dat ik ze niet durfde te storen. Jan won.
Johannes Fredericus Samuel Esser was voorzitter van de Schaakbond.
Meer dan een halve eeuw na zijn dood is hij pas uit de vergetelheid geraakt. In 1983 schreef Barend Haeseker een proefschrift over zijn pionierswerk in de plastische chirurgie.
Siem won een loper in het eindspel. Wel knap van Richard dat hij zo lang stand heeft kunnen houden. En verder: als je maar lol in het spelletje hebt.
Tijdens de WO 1 was Johannes Fredericus Samuel Esser oorlogschirurg in Brno, Boedapest en Berlijn.
Daarna had hij een ideaal voor ogen, een chirurgische vrijstaat. Dat zou dan bijvoorbeeld een eilandje kunnen zijn, waar hij zich ongestoord met plastische chirurgie bezig zou kunnen houden. Koning George VI van Engeland, koning Victor Emanuel van Italië en Einstein wist hij voor zijn kar te spannen. Hij lobbyde zelfs bij Mussolini, maar die was niet erg happig. Griekenland uiteindelijk stelde het eiland Kyra Panaghia voor, maar wilde daar dan wel twee Griekse agenten gestationeerd zien. Daar peinsde Esser niet over. Hij wilde onafhankelijk zijn. Dan maar geen chirurgische vrijstaat.
Onze hond Jamiel wil ook graag onafhankelijk zijn en een vrijstaat hebben. Zodra ik mijn hielen gelicht heb, kruipt hij slinks in mijn stoel.
Op de beurs raakte Johannes Fredericus Samuel Esser op één dag al zijn geld kwijt. Vlak na de Tweede Wereldoorlog overleed hij (hartproblemen).
Over zijn schaakactiviteiten schreven Hans Ree (‘Schitterend schaak’) en Tim Krabbé (op zijn site). Ton Neelissen publiceerde in 2002 ‘Het tomeloze leven van Johannes Esser’.
Jamiel is doof, blind, dement, 16 jaar en nog wat, stinkt uit zijn bek, loopt structureel in de weg, maar is evengoed ontroerend oud.
Tim Krabbé was van mening dat Esser niet echt van schaken hield. Hij vindt zijn partijen ‘zakelijk en droog’. In het Singer Museum in Laren was in 2006 een tentoonstelling met werk dat tot de kunstcollectie van Esser heeft behoord. Er verscheen een catalogus onder de titel ‘De onstuitbare verzamelaar J.F.S. Esser: Mondriaan, Breitner, Sluijters e.a.’.
Onstuitbaar en tomeloos. De naam was Johannes Fredericus Samuel Esser
Overzicht voor ronde 6, gespeeld op 14 oktober 2020
| Wit | Zwart | Uitslag | |
|---|---|---|---|
| Harmen Visscher | – | Dolf Wissmann | ½-½ |
| Rein De Boer | – | Sipke de Schiffaert | 1-0 |
| Eddie Scholl | – | Jacques Malschaert | 1-0 |
| Jan Boersma | – | Oene Schriemer | 1-0 |
| Jan Hania | – | Auke van der Heide | 1-0 |
| Gerard Baars | – | Afwezig met geldige reden | |
| Migchiel De Jong | – | Afwezig met geldige reden | |
| Amir Nicolai | – | Afwezig met geldige reden | |
| Erik Kruit | – | Afwezig met geldige reden | |
| Maarten Etmans | – | Afwezig met geldige reden | |
| Leandro Slagboom | – | Afwezig met geldige reden | |
| Siegbert De Jong | – | Afwezig met geldige reden | |
| Rob van der Meer | – | Afwezig met geldige reden | |
| Erik Sparenberg | – | Afwezig met geldige reden | |
| Osama Arabi | – | Afwezig met geldige reden |
Ranglijst bijgewerkt t/m ronde 6
| Nr | Naam | Punten | Wa | Gsp | Gw | Rm | Vl | Perc | SB |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Migchiel De Jong | 123,00 | 30 | 5 | 5 | 0 | 0 | 100,0 | 14 |
| 2 | Jan Boersma | 104,50 | 29 | 6 | 4 | 1 | 1 | 75,0 | 10,75 |
| 3 | Jan Hania | 101,50 | 28 | 6 | 3 | 3 | 0 | 75,0 | 11,75 |
| 4 | Oene Schriemer | 69,00 | 27 | 6 | 2 | 2 | 2 | 50,0 | 7,5 |
| 5 | Eddie Scholl | 63,67 | 26 | 5 | 2 | 2 | 1 | 60,0 | 5,25 |
| 6 | Auke van der Heide | 62,67 | 25 | 4 | 3 | 0 | 1 | 75,0 | 6 |
| 7 | Rein De Boer | 55,00 | 24 | 6 | 1 | 3 | 2 | 41,7 | 6,25 |
| 8 | Amir Nicolai | 52,00 | 23 | 5 | 1 | 2 | 2 | 40,0 | 6,25 |
| 9 | Erik Kruit | 43,50 | 22 | 3 | 2 | 0 | 1 | 66,7 | 3,5 |
| 10 | Leandro Slagboom | 43,17 | 21 | 5 | 2 | 1 | 2 | 50,0 | 3,25 |
| 11 | Erik Sparenberg | 38,00 | 20 | 3 | 2 | 0 | 1 | 66,7 | 2 |
| 12 | Harmen Visscher | 29,83 | 19 | 5 | 1 | 2 | 2 | 40,0 | 1,5 |
| 13 | Jacques Malschaert | 28,83 | 18 | 3 | 1 | 0 | 2 | 33,3 | 0,5 |
| 14 | Dolf Wissmann | 25,17 | 17 | 5 | 1 | 1 | 3 | 30,0 | 2,5 |
| 15 | Osama Arabi | 25,00 | 16 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100,0 | 2 |
| 16 | Sipke de Schiffaert | 24,00 | 15 | 6 | 2 | 0 | 4 | 33,3 | 0,5 |
| 17 | Maarten Etmans | 20,83 | 14 | 5 | 1 | 1 | 3 | 30,0 | 0,75 |
| 18 | Rob van der Meer | 14,50 | 13 | 3 | 0 | 1 | 2 | 16,7 | 1 |
| 19 | Siegbert De Jong | 11,33 | 12 | 4 | 0 | 1 | 3 | 12,5 | 0,75 |
| 20 | Gerard Baars | 7,33 | 11 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0,0 | 0 |
Overzicht voor ronde 6, gespeeld op 14 oktober 2020
| Wit | Zwart | Uitslag | |
|---|---|---|---|
| Wiebe Fraanje | – | Frederik Verf | 0-1 |
| Siem van Eijk | – | Richard Dijkhoff | 1-0 |
| Leo van Maanen | – | Kees van Straten | 1-0 |
| Wim van Zeijl | – | Jeppe van Bon | 1-0 |
| Derk Stegeman | – | Wolter Jongsma | 0-1 |
| Jaques Malschaert | – | Afwezig met geldige reden | |
| Erik Kruit | – | Afwezig met geldige reden | |
| Osman Alayobi | – | Oneven |
Ranglijst bijgewerkt t/m ronde 6
| Nr | Naam | Punten | Wa | Gsp | Gw | Rm | Vl | Perc | SB |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Frederik Verf | 82,00 | 21 | 6 | 5 | 0 | 1 | 83,3 | 13 |
| 2 | Siem van Eijk | 63,00 | 20 | 5 | 3 | 1 | 1 | 70,0 | 10,25 |
| 3 | Wim van Zeijl | 60,00 | 19 | 6 | 4 | 0 | 2 | 66,7 | 7 |
| 4 | Richard Dijkhoff | 50,33 | 18 | 5 | 3 | 0 | 2 | 60,0 | 7 |
| 5 | Leo van Maanen | 40,17 | 17 | 5 | 1 | 3 | 1 | 50,0 | 5,5 |
| 6 | Wiebe Fraanje | 28,50 | 16 | 6 | 1 | 2 | 3 | 33,3 | 4 |
| 7 | Jeppe van Bon | 27,50 | 15 | 4 | 1 | 1 | 2 | 37,5 | 2,5 |
| 8 | Derk Stegeman | 25,00 | 14 | 6 | 1 | 1 | 4 | 25,0 | 3,25 |
| 9 | Jaques Malschaert | 24,00 | 13 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100,0 | 1,5 |
| 10 | Kees van Straten | 23,00 | 12 | 6 | 2 | 0 | 4 | 33,3 | 1,5 |
| 11 | Wolter Jongsma | 23,00 | 11 | 3 | 2 | 0 | 1 | 66,7 | 1,5 |
| 12 | Erik Kruit | 13,67 | 10 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100,0 | 2 |
| 13 | Osman Alayobi | 6,00 | 9 | 4 | 0 | 0 | 4 | 0,0 | 0 |